ՑՕՂԻԿ ԱՇԸԳԵԱՆ
Մեր Ճիտին Պարտքը
Տարիներէ ի վեր կը խօսուի եւ կը գրուի արեւմտահայերէնի դիմագրաւած դժուարութիւններուն մասին: Զայն պահպանելու միջոցներ կը քննարկուին խորհրդաժողովներու սեղաններու շուրջ: «Ինչպէ՞ս աւելի արդիական մեթոտներով արեւմտահայերէնը ուսուցանել հայ մանուկին` հայ դպրոցէն ներս», հարցումը կը հնչէ: Լեզուաբաններ, գիտաշխատողներ, հայ լեզուի ուսուցիչներ եւ հայ դպրոցի տնօրէններ կը համախմբուին եւ սփիւռքեան այս մեծ մտահոգութեան լուծումներ կը փնտռեն եւ միջոցներ կ՛որդեգրեն:
Սփիւռքեան մտահոգութիւն կը գրեմ` լուսարձակի տակ բերելու Հայաստանի Հանրապետութեան ցուցաբերած անտարբերութիւնը արեւմտահայերէնին պաշտպանութեան իր պարտաւորութեան հանդէպ: Բարեսիրական միութիւններ իրենց ներդրումը կը բերեն` թիկունք կանգնելով Հայ Լոյսի օճախներուն եւ կրթական մշակներուն: Սփիւռքեան մամուլը իր սրբազան գործը կը կատարէ` ինչպէս միշտ: Իսկ մենք` հայկական ճեմարաններէ եւ ազգային երկրորդական վարժարաններէ շրջանաւարտներս, ի՞նչ կ՛ընենք արեւմտահայերէնը պահպանելու եւ զարգացնելու համար: Մենք, որ համալսարանականներ ենք եւ հայ լեզուի դասապահեր չունինք այլեւս, մենք, որ ամերիկեան, ֆրանսական, արաբական, նոյնիսկ հայկական համալսարաններու մէջ մեր մտքերը օտար լեզուներով բացած ենք գիտութեան եւ արուեստի: Կը գրե՞նք արդեօք հայերէնով: Իսկ եթէ պատահեցաւ եւ գրեցինք, որքանո՞վ ճիշդ կը գրենք: Մենք, որ աւարտած ենք ճեմարաններ` հիմնուած տոքթ. Աւետիս Ինճեճիքեաններու, Հրաչ Փափազեաններու եւ Լեւոն Շանթերու կողմէ, կ՛արժեւորե՞նք մեր ճեմարանականի կոչումը: Իսկ եթէ պատասխանը ո՛չ է, ապա հարցնենք մենք մեզի` ինչո՞ւ է այս մէկը: Քանի՞ երիտասարդ բանաստեղծ ունինք, որոնց գործերը կը հրատարակուին թերթերու մէջ: Երիտասարդ վիպագիրներ ունի՞նք, որոնք կը գրեն սփիւռքեան մեր առօրեան շօշափող եւ յուզող հարցերէն ներշնչուած: Պատասխանը այն է, որ մենք չունինք երիտասարդ գրողներ:
Բայց մենք բոլորս անխտիր հաղորդակցութեան զանազան միջոցներով ամէն օր կը գրենք: Ուրեմն գրե՛նք հայերէնով: Բծախնդիր ըլլանք մեր լեզուին նկատմամբ: Գուրգուրանք եւ սիրենք մեր լեզուն:
Իբրեւ Ճեմարանի շրջանաւարտ եւ այժմ ուսանող` կ՛ըսեմ իմ բոլոր շրջանաւարտ ընկերներուս, թէ ժամը հասած է, որ թօթափենք այս անտարբերութիւնը մեր ուսերէն եւ գտնենք մեր կոչումին վայել տիպարը: Սրբազան դարձնենք հայ գիրը մեր կեանքէն ներս, հայերէնով արտայայտենք մեր սէրերը, յոյզերն ու յոյսերը, հայերէնով արտայայտենք մենք մեզ: Կը հաւատամ, որ մենք ունինք նոր Ծառուկեաններ ու նոր Տասնապետեաններ մեր մէջ, որոնք դուրս պիտի գան անպայման իրենց պատեաններէն:
Մեր ճիտին պարտքն է արեւմտահայերէնը պահել անապակ եւ զայն փոխանցել յաջորդ սերունդին` աւելի բիւրեղացած եւ զարգացած: Արեւմտահայերէնը մեր ինքնութիւնն է: Ամէն անգամ որ խօսինք եւ գրենք արեւմտահայերէնով, մեր գրաւեալ հայրենիքը կ՛ազատագրուի մասամբ եւ կը շնչէ հայօրէ՛ն:
25/06/2016
Երեւան