Լիբանանը դժուար հանգոյցներու լուծման հերթական արարն է, որ կ՛ապրի: Պահանջներ, քննարկումներ, առկախումներ, Սահմանադրական դատարանի դիմում, կասեցում եւ ընթացակարգի վերամեկնարկ` այս բոլորը ոդիսական ուղեւորութիւններու տպաւորութիւնը կը ձգեն, այնուամենայնիւ ժողովրդավարական հասարակարգերու մէջ խաղի ընդունուած կանոններ են: Կարեւորը այն է, որ Լիբանանի պարագային կը յարգուին պետական հաստատութիւնները, եւ ամէն մէկը իր գործառոյթը կատարելու դերին մէջ է: Կառավարութեան ծրագիր, խորհրդարանական վաւերացում, նախագահական ստորագրութիւն, կայացում եւ ուժի մէջ մտնելու փուլի ամրագրում:
Անկախ այն իրողութենէն, որ ժողովրդավարական այս մշակոյթը արաբական միակ երկրին մէջ կայանալու փաստը կը փոխանցէ, կարեւոր է նաեւ այն դիտարկումը, որ, այո՛, իրողապէս լիբանանեան պետական հաստատութիւնները ստանձնած են սահմանադրական իրենց գործառոյթները եւ կ՛աշխատին օգտագործելով իրենց բոլոր լիազօրութիւնները:
Պետական մշակոյթի վերակայացման այս փուլը շատ կարեւոր նշանակութիւն ունի այս երկրին համար, որ վաղուց արգելակումներու, առկախումներու եւ պետական հաստատութիւններու անդամալուծման, լճացումի շրջաններ բոլորելու աւանդութիւն վաստկած էր:
Հիմա կարեւորը ընթացակարգերուն բանիլն է: Թէկուզ որոշ դժուարութիւններով, այնուամենայնիւ գործունեայ մնալով: Զուգահեռ նաեւ հասարակութեան բողոքի ելոյթները, գործադուլի դրսեւորումները եւս ո՛չ միայն կ՛ընթանան ժողովրդավարութեան սահմանած օրինական դաշտի իրաւադրոյթներուն համապատասխան, այլ նաեւ հասարակութեան զգայուն ջիղը վառ պահելու կը միտին, ինչ որ քաղաքացիական հասարակութեան ձեւաւորման առաջադրանքին զուգահեռ կը նպաստէ նաեւ պետականութեան կամ առհասարակ պետութիւն-հասարակութիւն անջրպետի գոյառման չէզոքացումին:
Տուրքերու բարեփոխուած օրինագիծը փաստօրէն այս բոլոր համակողմանի քննարկումներուն, հասարակութեան պահանջներուն ընդհանուր բանաձեւն է: Սակայն երկար քաշքշուքներէ ետք այս օրէնքի որդեգրումը պէտք է հաշուի նստի հաւանական հետեւանքներուն հետ, եւ ըստ այնմ կառավարութիւնը վարէ սղաճի զսպման քաղաքականութիւն:
Որեւէ յաւելում, եթէ պիտի ընկերակցի սղաճի անվերահսկելի ոստումներով, ապա այդ պարագային ո՛չ միայն անիմաստ կը դառնան այս բոլորը գետնի վրայ, այլ նաեւ ծանր հարուած կը հասցնեն անոնց, որոնք յաւելումի օրէնքի կիրարկման շրջանակէն դուրս են:
Որդեգրուած յաւելումներու բերումով ապահովուած աշխատավարձին դիմաց եթէ համարժէք չեն սղաճի կամայական ոստումները, ապա այդ բոլորը օրէնքը իմաստազրկելէն առաջ եւ անկէ ետք կը հեղինակազրկեն նոյնինքն պետական այն հաստատութիւնները, որոնք առաջադրուած ընթացակարգը երկար բացակայութենէ ետք յաջողեցան ապահովել երկրին:
Նման անվերահսկելի ազատ շուկայական յարաբերութիւնները, գին ճշդելու դրամատիրական կամայականութիւնը յաւելեալ տնտեսական ճգնաժամի կ՛առաջնորդէ լիբանանեան քաղաքացիութիւնը, որուն ուղղութեամբ հետզհետէ սուր թափով կը սպառնայ արդէն իսկ հարուստ ընկերային-տնտեսական թղթածրարը:
Հակազդեցութիւններու շղթան այլապէս փոխկապակցուած է: Սահմանափակ եկամուտ, բազմապատկուող սղաճ, անվճարունակութեան համապատկեր, գործազրկութեան նոր մրցանշային թիւեր եւ մասամբ առողջութեան ընթացքը բռնած պետութեան դիմաց կրնան պարզել հետզհետէ աւելի հիւանդ հասարակութիւն մը:
Մինչդեռ, պետութիւն-հասարակութիւն ներդաշնակ զարգացման ուղին է միայն, որ փոխադարձաբար կ՛օժանդակէ միջազգային, տարածաշրջանային եւ լիբանանեան մարտահրաւէրները դիմագրաւելու հրամայականի իրագործման:
Նոր փորձաքար է. աւելի ճիշդը փորձաքարերու շարքին նորագոյնը: Յաւելումներուն եւ անոնց գործադրելիութեան համար տուրքերու բարեփոխուած օրինագիծի ընդունման պէտք է հետեւին անպայման վայրագ դրամատիրութիւնը սանձելու համապատասխան գործողութիւններու որդեգրման որոշումները:
«Ա.»