Ակնարկ Սեւ Ցուցակի Բաղադրութիւնը Շեշտակի Կ՛երանգաւորուի

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Օտարերկրացի դէմքերու Արցախ այցելութիւններէն  մինչ այժմ ամէնէն հզօր հարուածը Պաքուին` Թուրքիոյ քաղաքացի մտաւորականներու ներկայութիւնն էր Ստեփանակերտ:

Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքով Արցախ այցելած գրող Սայիթ Չեթինօղլուի, քաղաքական գործիչ Ուֆուք Ուրասի, լրագրողներ Ալի Պայրամօղլուի եւ Էրոլ Քաթըրճըօղլուի քայլը «դաւաճանութիւն է ո՛չ միայն եղբայրական Ազրպէյճանի, այլեւ Թուրքիոյ նկատմամբ»: Նման յայտարարութիւն կատարած է Ազրպէյճանի խորհրդարանի պատգամաւոր Այտըն Հուսէյնով:

Հուսէյնով ցանկութիւն յայտնած է, որ թուրք մտաւորականները արտայանձնեն Պաքուին. «Թուրքիան եւ Ազրպէյճանը եղբայրական պետութիւններ են: Վստահ եմ` շուտով անոնք կ՛արտայանձնուին»:

Այս մտածողութիւնը  կը խօսի այն մասին, որ խորհրդարանական մակարդակով արդէն խնդրոյ առարկայ կը դառնան թուրք-ազրպէյճանական յարաբերութիւնները: Թէ` «վստահ եմ շուտով կ՛արտայանձնուին Ազրպէյճանին» յայտարարութիւնը եւ անոր յաջորդած միտքը, թէ Թուրքիան եւ Ազրպէյճանը եղբայրական պետութիւններ են, կը նշանակէ, որ  արտայանձնումը չիրականանալու պարագային կրնան վտանգուիլ Անգարայի եւ Պաքուի յարաբերութիւնները:

Մինչ այժմ պաշտօնական Անգարայի կողմէ որեւէ համարժէք արձագանգ չկայ. Թուրքիոյ Ազգայնական շարժումի կուսակցութեան երեսփոխաններէն Աթիլլա Քայանը եւս դատապարտած է  թուրք մտաւորականներու այցելութիւնը Արցախ եւ զանոնք անուանած ծպտեալ հայեր: Ըստ անոր, անոնք դաւաճանած են Թուրքիոյ` Արցախի մէջ կատարելով հայամէտ յայտարարութիւններ, որոնք կ՛աջակցին  «Ազրպէյճանի 20 տոկոսը գրաւած Հայաստանին»: Եթէ մանրադիտակով  քննենք այս մէջբերումը, կ՛եզրակացնենք, որ այցելութիւնը պարզապէս դատապարտելի է, մինչ դաւաճանութիւնը այնտեղ յայտարարութիւն կատարելն է:

Պաշտօնական առումով Ազրպէյճանի ընդհանուր դատախազութիւնը «Ազրպէյճանի պետական սահմանը անօրինական կերպով հատելու» մեղադրանքով հետաքննութեան սկսած է  22 սեպտեմբերին ճանաչողական նպատակով Արցախ այցելած 4 թուրք հասարակական-քաղաքական եւ մշակութային գործիչներու նկատմամբ: Ի հարկէ Ազրպէյճանի դատախազութիւնը չէր կրնար ինքնուրոյն շարժիլ. այս քայլը բնականաբար թելադրուած է վերեւներէն, ուղղակի Ալիեւ ընտանիքէն:  Ատոր համար ալ տակաւին  նոյն մակարդակով արձագանգ չէ հնչած գործընկեր Անգարայէն:

Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան պաշտօնական ներկայացուցիչ Հիքմեթ Հաճիեւ յայտնած է , որ «ասիկա որոշ թուրք քաղաքացիներու անձնական սադրիչ գործողութիւնն էր` Թուրքիոյ հայկական լոպիին հովանաւորութեամբ, եւ անոնք բոլորը արդէն մտած են արտաքին գործոց նախարարութեան «սեւ ցուցակ»-ին մէջ: Իսկ Թուրքիոյ արտաքին գործոց նախարարութենէն  յայտնած են, որ թուրք քաղաքացիներու Արցախ այցելութեան կապակցութեամբ արդէն քննութիւնը սկսած է:

Թէ՛ ընդհանուր դատախազութեան եւ թէ՛ արտաքին գործոց նախարարութեան մակարդակներով ուրեմն թրքական հարթութեան վրայ համարժէք արձագանգներ չեն հնչած:

Այս իրադարձութիւնները կ՛արձանագրուին ուղիղ Լափշինի նկատմամբ շնորհուած ներումէն ետք: Ինչ որ նաեւ կը խօսի այն փաստին մասին, որ արտայանձնումները, հետախուզում յայտարարելը, նոյնիսկ իբրեւ պատժամիջոց կալանքը իրենց ազդեցութիւնը չեն կրնար ունենալ Արցախ այցելութիւններու հոսքին վրայ: «Սեւ ցուցակ»-ի իմաստազրկումը հեղինակազրկումն է Պաքուին:

Այս նախադէպը կրնայ դուռ բանալ Թուրքիոյ այլ քաղաքացիներու այցելութիւններուն: Թուրքիոյ համապատասխան մարմինները նեղ ընտրութիւն կատարելու առջեւ կանգնած են` իրենց քաղաքացիները արտայանձնելու առումով:

Չէ  բացառուած, որ այցելութիւններու բաղադրութիւնը որոշակի փոփոխութեան ենթարկուի եւ Արցախ յայտնուին նաեւ Ազրպէյճանի քաղաքացիներ: «Սեւ ցուցակ»-ը արդէն ներառած է թուրքերը: Գուցէ ներառէ նաեւ ազրպէյճանցիներ:

 «Ա.»