Երբ Դանակը Ոսկորին Կը Հասնի
Սուրիական տագնապի սկզբնաւորման 6-ամեակին առիթով ԵՈՒՆԻՍԵՖ հրապարակած է բաւական յոռետեսական հաղորդագրութիւն մը` մանուկներուն վիճակին մասին: Ստորեւ` հաղորդագրութիւնը.
«Սուրիական պատերազմին` երեխաներուն վրայ ունեցած ազդեցութիւնը մրցանշային դարձած է», նշուած է սուրիական տագնապի վեցամեակին առիթով ԵՈՒՆԻՍԵՖ-ի հրապարակած գնահատականին մէջ:
Վկայակոչուած սպանութիւնները, հաշմանդամութեան պարագաները, պատերազմական գործողութիւններուն մէջ երեխաներուն ներգրաւուածութիւնը նախորդ տարի կտրուկ աճ արձանագրած են երկրին մէջ բռնութիւններու շեշտակի աճին պատճառով:
- Առնուազն 652 երեխայ սպաննուած է, ինչ որ 20 առ հարիւր աւելի է նախորդ տարուան համեմատ. այսպիսով 2016 թուականը դարձաւ վատթարագոյն տարին սուրիացի երեխաներուն համար այն օրէն ի վեր, երբ 2014 թուականին սկսաւ զոհուածներու պաշտօնական արձանագրութիւնը:
- 225 երեխաներ սպաննուած են դպրոցներուն մէջ կամ դպրոցներուն մերձակայքը:
- Աւելի քան 850 երեխայ ներգրաւուած է տագնապին մէջ` իբրեւ կռուող: Այս թիւը երկու անգամով կը գերազանցէ 2015 թուականի ցուցանիշի տուեալները: Երեխաները կ՛օգտագործուին ու կը ներառուին առաջնագիծին մէջ մարտնչելու համար եւ աւելի մարտական բազմաթիւ եւ տարատեսակ դերեր կը ստանձնեն, երբեմն նոյնիսկ` իբրեւ մահուան դատավճիռ իրականացնողներ, մահապարտներ կամ բանտապահներ:
- Առնուազն 338 յարձակում գործուած է հիւանդանոցներու եւ բժշկական անձնակազմերու վրայ:
«Տառապանքերուն խորութիւնը աննախադէպ է: Սուրիոյ մէջ ամէն օր միլիոնաւոր երեխաներ յարձակումի կ՛ենթարկուին` անոնց կեանքը տակն ու վրայ ընելով», նշած է ԵՈՒՆԻՍԵՖ-ի Միջին Արեւելքի եւ Հիւսիսային Ափրիկէի շրջանի ղեկավար Կիրթ Քափելիր` խօսելով Սուրիոյ Հոմս քաղաքին մէջ: «Իւրաքանչիւր երեխայի վրայ հետքեր կը մնան` սարսափազդու հետեւանքներ ունենալով անոնց կեանքին, բարօրութեան եւ ապագային վրայ», ընդգծած է ան:
Սուրիոյ շարք մը գօտիներու դժուարմատչելիութիւնը կը շարունակէ խոչընդոտ հանդիսանալ ամբողջութեամբ գնահատելու երեխաներու տառապանքին ամբողջ տարողութիւնը եւ անյապաղ մարդասիրական օգնութիւն ցուցաբերելու ամէնէն խոցելի վիճակին մէջ գտնուող տղոց եւ աղջիկներուն: Բացի ռումբերէն, փամփուշտներէն եւ պայթումներէն` երեխաները լռութեան մէջ յաճախ կը մահանան այնպիսի հիւանդութիւններէ, որոնք այլ պարագաներու մէջ շատ դիւրութեամբ կարելի էր կանխարգիլել:
Բժշկական օգնութեան տրամադրումը, կեանք փրկող պարագաներու եւ այլ տարրական ծառայութիւնները կը շարունակեն անհասանելի մնալ:
Սուրիոյ դժուարմատչելի գօտիներուն մէջ ամէնէն խոցելի վիճակին մէջ կը գտնուին 2,8 միլիոն երեխաներ, որոնց կարգին 280.000 երեխաներ կ՛ապրին շրջափակման մէջ` գրեթէ ամբողջովին օգնութենէ զրկուած:
Պատերազի վեց տարիներէն ետք գրեթէ 6 միլիոն երեխայ մարդասիրական օգնութեան անհրաժեշտութիւն ունի, ինչ որ տասներկու անգամ աւելի է 2012 թուականի ցուցանիշներէն: Միլիոնաւոր երեխաներ տեղահանուած են, անոնց մէջ ոմանք` նոյնիսկ եօթը անգամ: Շուրջ մէկ միլիոն երեխայ գաղթականի կարգավիճակով կ՛ապրի Թուրքիոյ, Լիբանանի, Յորդանանի, Եգիպտոսի եւ Իրաքի մէջ:
Սուրիոյ մէջ եւ սահամաններու երկայնքին դժուարութիւններու յաղթահարման մեքանիզմները կ՛ոչնչանան, եւ ընտանիքները ծայրայեղ միջոցներու կը դիմեն միայն գոյատեւելու համար յաճախ երեխաները կանխահաս ամուսնութեան եւ աշխատանքի մղելով: Տնային տնտեսութիւններու աւելի քան երկու երրորդին մէջ երեխաները կ՛աշխատին իրենց ընտանիքներուն օգնելու համար, ոմանք` ծայրայեղ դաժան պայմաններու մէջ, որոնք նոյնիսկ յարիր չեն մեծերուն:
Այնուամենայնիւ, հակառակ սարսափներուն եւ տառապանքներուն, երեխաները յոյսեր ունին եւ նպատակադրած են հասնիլ իրենց երազներուն եւ նպատակներու իրագործման: Տասներկու տարեկան Տարսի, որ ներկայիս գաղթականի կարգավիճակով կ՛ապրի Թուրքիոյ մէջ, կ’ըսէ, որ կը փափաքի վիրաբուժ դառնալ, որպէսզի Սուրիոյ հիւանդներուն եւ վիրաւորներուն օգնէ: «Ես կ’երազեմ ոչ պատերազմական Սուրիոյ մասին, որպէսզի կարենանք տուն վերադառնալ: Ես կ’երազեմ այնպիսի աշխարհի մասին, ուր պատերազմներ չկան», կը նշէ ան:
«Մենք կը շարունակենք Սուրիոյ երեխաներուն տառապանքին լուռ վկաները ըլլալ: Անոնցմէ շատեր անցած են ճակատամերձ գօտիներ` դպրոցական քննութիւններ տալու համար: Անոնք կը շարունակեն պնդել, որ կը փափաքին շարունակել իրենց ուսումը նոյնիսկ ստորգետնեայ դպրոցներու մէջ: Տակաւին այնքան աւելին կրնանք եւ պիտի՛ ընենք սուրիացի երեխաներու ճակատագիրին ընթացքը փոխելու համար», նշած է Քափելիր:
Սուրիոյ երեխաներուն անունով ԵՈՒՆԻՍԵՖ կոչ կ՛ուղղէ տագնապին մէջ ներգրաւուած կողմերուն, կողմերուն վրայ ազդեցութիւն ունեցողներուն, միջազգային հանրութեան եւ բոլոր անոնց, որոնք անտարբեր չեն երեխաներուն նկատմամբ`
- Անյապաղ քաղաքական որոշում կայացնելու` վերջ դնելու համար Սուրիոյ տագնապին,
- Դադրեցնելու բոլոր տեսակի ծանր բռնութիւնները երեխաներուն նկատմամբ, ներառեալ` սպանութիւնները, անդամախեղութիւնները եւ զորակոչը, ինչպէս նաեւ` դպրոցներու եւ հիւանդանոցներու վրայ յարձակումը,
- Վերացնելու շրջափակումները եւ առանց նախապայմաններու շարունակական կարելիութիւն ընձեռելու` հասնելու համար կարիքի մէջ գտնուող բոլոր երեխաներուն` Սուրիոյ ամբողջ տարածքին,
- Գաղթականները հիւրընկալող երկիրներու կառավարութիւններուն եւ համայնքներուն կայուն օժանդակութիւն ցուցաբերելու խոցելի երեխաներուն համար` անկախ անոնց կարգավիճակէն,
- Շարունակական նիւթական աջակցութիւն ցուցաբերել ԵՈՒՆԻՍԵՖ-ին` Սուրիոյ երեխաներուն կեանքը փրկող օգնութիւն ցուցաբերելու համար:
Արեւմտահայերէնի վերածեց`
ՄԱՐԻԱ ԱՐԱՊԱԹԼԵԱՆ