Արցախի Հարցով Եւրոպական Միութիւնը Կը Զօրակցի Մինսքի Խմբակի Ջանքերուն
Դեկտեմբեր 19-20 Երեւանի մէջ տեղի ունեցաւ Եւրոպական Միութիւն-Հայաստան խորհրդարանական համագործակցութեան յանձնաժողովին 17-րդ նիստը, որուն աւարտին հրապարակուած է եզրափակիչ յայտարարութիւն, եւ ներկայացուած են առաջարկներ, որոնք հիմնուած են Գործընկերութեան եւ համագործակցութեան համաձայնագրի 83-րդ յօդուածին վրայ:
Ընդունուած փաստաթուղթը արտացոլացումն է Համապարփակ եւ ընդլայնուած գործընկերութեան համաձայնագրի ստորագրութեան պարունակին մէջ Հայաստանի-Եւրոպական Միութիւն յարաբերութիւններու ընթացքին` թէ՛ երկկողմանի եւ թէ՛ բազմակողմանի հարթութիւններու վրայ համագործակցութեան ոլորտներուն ու յառաջիկային կատարուելիքներուն:
Փաստաթուղթը անգամ մը եւս կը հաստատէ Արցախի տագնապին նկատմամբ ԵՄ-ի յստակ դիրքորոշումը` աջակցութիւն ԵԱՀԿ Մինսքի խումբի միջնորդական ջանքերուն:
Ստորեւ` «Արմէնփրես»-էն կ՛արտատպենք փաստաթուղթին հայերէն տարբերակը` ոչ պաշտօնական թարգմանութեամբ:
2017 թուականի դեկտեմբերի 19-20-ը Երեւանում տեղի է ունեցել ԵՄ-Հայաստան խորհրդարանական համագործակցութեան յանձնաժողովի (ԽՀՀ) 17-րդ նիստը` Հայաստանի Ազգային ժողովի անունից Արմէն Աշոտեանի եւ Եւրոպական խորհրդարանի անունից Սաճատ Քարիմի համանախագահութեամբ: Հայաստանի կառավարութեան անունից հանդէս են եկել Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Կարէն Նազարեանը, Եւրոպական միութեան անունից` Հայաստանում Եւրոպական միութեան պատուիրակութեան ղեկավար Պիոտր Սվիթալսքին:
Հաշուի առնելով ԵՄ-Հայաստան յարաբերութիւնների ներկայ վիճակը` Խորհրդարանական համագործակցութեան յանձնաժողովը համաձայնութեան է եկել հետեւեալ յայտարարութեան եւ առաջարկութիւնների շուրջ:
Խորհրդարանական համագործակցութեան յանձնաժողովը`
1.- Վկայակոչում է Եւրոպական խորհրդարանի եւ Հայաստանի Ազգային ժողովի առանցքային դերը ժողովրդավարական oրինականութեան հիման վրայ Արեւելեան գործընկերութեան տինամիքայի զարգացման գործում:
2.- Ողջունում է Եւրոմիութեան եւ Հայաստանի միջեւ Համապարփակ եւ ընդլայնուած գործընկերութեան համաձայնագրի ստորագրումը Արեւելեան գործընկերութեան գագաթնաժողովի շրջանակում, որը տեղի է ունեցել 2017 թուականի նոյեմբերի 24-ին, Պրիւքսելում:
3.- Ընդգծում է, որ այս պատմական համաձայնագիրը հիմնուած է ժողովրդավարութեան, իրաւունքի գերակայութեան, լաւ կառավարման եւ մարդու իրաւունքների ու հիմնարար ազատութիւնների յարգման ոլորտում ԵՄ-ի եւ Հայաստանի համատեղ յանձնառութեան վրայ: Խորապէս համոզուած է, որ այն հաստատուն իրաւական հիմք է ստեղծում քաղաքական երկխօսութեան աշխուժացման համար, ընդլայնում է տնտեսական, ինչպէս նաեւ ուժանիւթի, հաղորդակցութեան եւ բնապահպանութեան ոլորտներում համագործակցութեան շրջանակը, առեւտրի եւ ներդրումների ոլորտում ստեղծում է հնարաւորութիւնների նոր դաշտ եւ ճանապարհ է հարթում քաղաքացիների օգտին շարժունակութեան աշխուժացման համար: Ընդգծում է, որ ժողովրդավարութեան ամրապնդման համար կարեւորագոյն բաղադրիչները, ինչպիսիք են` իրաւունքի գերակայութիւնը, դատական համակարգի միասնականացումը, հանրային եւ ընկերային հիմնարկների զարգացումը եւ լաւ կառավարումը ընկած են նոր համաձայնագրի հիմքում:
4.- Յորդորում է Եւրոմիութեանը եւ Հայաստանին յանձնառու մնալ սոյն համաձայնագրի լիարժէք եւ հետեւողական իրականացմանը:
5.- Կարեւորում է ԵՄ-ի եւ Հայաստանի միջեւ Համապարփակ եւ ընդլայնուած գործընկերութեան համաձայնագրի դերը, որը նոր խթան է Եւրոպական խորհրդարանի եւ Հայաստանի Ազգային ժողովի միջեւ խորհրդարանական համագործակցութեան ամրապնդման համար: Ընդգծում է նոր մակարդակի խորհրդարանական համագործակցութեան ձեւաչափ ունենալու կարեւորութիւնը, որն ուղղուած կը լինի ԵՄ-ի եւ Հայաստանի միջեւ համագործակցութեան խորհրդարանական բաղադրիչի ընդլայնմանը:
6.- Ընդգծում է, որ երկու խորհրդարանները պէտք է համապատասխան մեքանիզմներ ապահովեն խորհրդարանական վերահսկողութեան ուժեղացման, հասարակութեան իրազեկման բարձրացման եւ ներգրաւուածութեան համար անհրաժեշտ գործիքներ մշակելու նպատակով:
7.- Կոչ է անում Եւրոմիութեան անդամ պետութիւնների ազգային խորհրդարաններին համապատասխան ժամանակացոյցով վաւերացնել Համապարփակ եւ ընդլայնուած գործընկերութեան համաձայնագիրը` առանց անհարկի ուշացման:
8.- Ընդգծում է, որ Արեւելեան գործընկերութեան տինամիքան պէտք չէ դիտարկուի որպէս գործիք, որը կը ստիպի Արեւելեան գործընկերներին ընտրութիւն կատարել եւրոպական ուղու եւ այլ գործընկերութիւնների միջեւ: Նշում է, որ Հայաստանը ԵՄ-ի հետ ստորագրել է հեռանկարային համաձայնագիր` միաժամանակ հանդիսանալով Եւրասիական տնտեսական միութեան անդամ:
9.- Վկայակոչում է, որ տարբերակման սկզբունքի համաձայն, որով ուղղորդւում է Արեւելեան գործընկերութիւնը, իւրաքանչիւր Արեւելեան գործընկերոջ պէտք է հնարաւորութիւն ընձեռուի խորացնելու համագործակցութիւնը ԵՄ-ի հետ` համաձայն իր յաւակնութիւնների, բարեփոխումների թափի եւ որակի:
10.- Ողջունում է Հայաստանի բարեփոխումների օրակարգում տեղի ունեցած կայուն առաջընթացը, այնուամենայնիւ, ընդգծում է վերջին տարիներին սահմանուած առաջնահերթութիւնների ուղղութեամբ հետագայ աշխատանքի անհրաժեշտութիւնը` աւելի մեծ թափ հաղորդելով բարեփոխումների գործընթացին, փտածութեան դէմ պայքարին, լրատուամիջոցների բազմակարծութեան ու ազատութեան ապահովմանը եւ փոքրամասնութիւնների պաշտպանութիւնը:
11.- Վկայակոչում է, որ ԵՄ-ն 2017-2020 թուականների միասնական աջակցութեան շրջանակներում արդէն նախատեսել է տրամադրել 160 միլիոն եւրոյի ֆինանսական աջակցութիւն (2014-2017 թթ. ժամանակահատուածի համար 118.5 միլիոն եւրօ դրամաշնորհի համեմատութեամբ)` ուղղուած այնպիսի ոլորտներին, ինչպիսիք են` տնտեսական զարգացումը եւ նորարարութիւնը, իրաւունքի գերակայութիւնն ու գործարար միջավայրը, ընտրութիւնների աջակցութիւնը, փոխգործակցութիւնը, ուժանիւթի անվտանգութիւնը, բնապահպանութիւնը եւ կլիմայի փոփոխութիւնը:
12.- Կոչ է անում աւելի սերտ համագործակցութիւն ուժանիւթի անվտանգութեան ու արդիւնաւէտութեան բարելաւման նպատակով` փոխկապակցուածութեան եւ ենթակառուցուածքների ոլորտում ներդրումների եւ ուժանիւթի աղբիւրների տարբերակայնացման միջոցով, մասնաւորապէս, վերականգնուող ուժանիւթի աւելացմամբ եւ հանածոյ վառելիքից կախուածութեան նուազեցմամբ: Ընդգծում է միջուկային անվտանգութեան եւ շրջակայ միջավայրի պահպանութեան միջազգային համաձայնագրերի եւ պարտաւորութիւնների լիարժէք յարգանքի ապահովման կարեւորութիւնը:
13.- Հաշուի է առնում , որ ԵՄ օժանդակութիւնը պէտք է արտացոլի ԵՄ-հայաստան Համապարփակ եւ ընդլայնուած գործընկերութեան համաձայնագրի աւելի ու աւելի յաւակնոտ դարձող նպատակները, պայմանաւ, որ Հայաստանը համապատասխանի ներկայացուող պահանջներին, որոնք վերաբերում են Եմ-ի հետ համատեղ համաձայնեցուած բարեփոխումներին տարբերակման եւ աւելին` աւելիի դիմաց սկզբունքին համապատասխան: Քաջալերում է Եւրոպական յանձնաժողովին ընդլայնել յետագայ աջակցութիւնը եւ համատեղել իր պիւտճէական գործիքները` Եւրոպական հարեւանութեան գործիքը եւ Կայուն զարգացման եւրոպական հիմնադրամը` ԵՄ-հայաստան նոր գործընկերութեան յաւակնութիւններին համապատասխանելու նպատակով:
14.- Շեշտում է, որ ԵՄ-ի ֆինանսական աջակցութիւնը խիստ պայմանաւորուած կը լինի որոշակի բարեփոխումներին ուղղուած քայլերով եւ դրանց արդիւնաւէտ իրականացմամբ, մասնաւորապէս, իրաւունքի գերակայութեան պաշտպանութեան, լաւ կառավարման ապահովման, մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան, ինչպէս նաեւ լրատուամիջոցների բազմակարծութեան եւ ազատութեան ոլորտներում: Յիշեցնում է, որ ԵՄ-ի կողմից խրախուսման վրայ հիմնուած մօտեցումը նպատակ է հետապնդում աջակցել իրական, յաւակնոտ բարեփոխումների մէջ առաւել ներգրաւուած Արեւելեան գործընկերներին:
15.- Խրախուսում է Հայաստանի աշխուժ մասնակցութիւնը COSME եւ «Հորիզոն 2020» ծրագրերին, շրջակայ միջավայրի, ուժանիւթի հաղորդակցութեան, մշակոյթի եւ երիտասարդութեան ոլորտներում Եւրոպական հարեւանութեան գործիքի շրջանակներում ֆինանսաւորուող տարածաշրջանային ծրագրերին, միջսահմանային համագործակցութեան գործողութիւններում եւ Արեւելեան բոլոր գործընկերների համար բաց նախաձեռնութիւններին, ինչպիսիք են` Erasmus +, Erasmus Mundus, eTwinning Plus, TAIEX, SIGMA եւ հարեւանութեան ներդրումային հիմնադրամը:
16 .-Առաջարկում է Եւրոպական յանձնաժողովին թոյլ տալ Հայաստանին աւելի աշխուժ մասնակցութիւն ունենալ ԵՄ-ի կողմից աջակցուող ծրագրերին, որոնք բաց են ԵՄ ոչ անդամ պետութիւնների համար, եւ պայմանների բաւարարման դէպքում եւ համապատասխան իրաւական շրջանակում ճանապարհ հարթել ԵՄ գործակալութիւններում Հայաստանի մասնակցութեան համար:
17.- Ողջունում է մարդկանց միջեւ շփումների ամրապնդմանն ուղղուած ձեռքբերումները, այդ թւում` Հայաստանի եւ ԵՄ-ի միջեւ կրթութեան, երիտասարդութեան, մշակոյթի եւ գիտութեան ոլորտում փոխանակումների միջոցով: Կոչ է անում ուժեղացնել ներգրաւուածութիւնը կրթութեան, հետազօտութիւնների եւ նորարարական համակարգերի արդիականացման, երիտասարդների հմտութիւնների, ձեռներէցութեան եւ աշխատունակութեան բարձրացման ոլորտներում եւ այս կապակցութեամբ ողջունում է ԵՄ-ն «Երիտասարդական նախաձեռնութիւնների համար» ծրագրի շրջանակում ԵՄ-ի կողմից ներկայացուած ուժեղացուած «Երիտասարդական փաթեթը»:
18.- Կոչ է անում Եւրոպական յանձնաժողովին կեդրոնանալ քաղաքացիների համար ակնկալուող արդիւնքների վրայ, ընդգծում է, որ այս առնչութեամբ 2014 թ. յունուարին ուժի մէջ մտած ԵՄ-Հայաստան վիզաների դիւրացման եւ ռէադմիսիայի համաձայնագիրն արդէն իսկ ընթացքի մէջ է: Ակնկալում է համագործակցութեան ամրապնդում եւ հետագայ խորացում շարժունակութեան ոլորտում` անվտանգ եւ լաւ կառավարուող միջավայրում, Հայաստանի հետ մուտքի արտօնագրերի ազատականացման երկխօսութեան մեկնարկի քննարկում` լաւ կառավարման եւ անվտանգ շարժունակութեան պայմանների առկայութեան դէպքում, ներառեալ` վերոնշեալ կողմերի միջեւ վիզաների դիւրացման եւ ռէադմիսիայի համաձայնագրի արդիւնաւէտ իրականացումը:
19.- Դրական է գնահատում տարածքային կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման ոլորտում բարեփոխումների նախաձեռնումը, որն ուղղուած է համայնքային իշխանութիւնների դերի բարձրացմանը եւ որոշումների կայացման գործընթացում տեղական համայնքների հետ աւելի ամուր կապերի ձեւաւորմանը:
20.- Ողջունում է Եւրախորհրդի Վենետիկի յանձնաժողովի եւ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի ընդհանուր առմամբ դրական գնահատականը Հայաստանում ընթացող բարեփոխումների վերաբերեալ, որոնք ուղղուած են իրաւունքի գերակայութեան ապահովմանը, նշում են դատախազութեան արդիւնաւէտութեան բարձրացման նպատակով ձեռնարկուած միջոցները: Ինչ վերաբերում է Ընտրական օրէնսգրքի բարեփոխումներին, դրականօրէն է նշում, որ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի եւ Եւրախորհրդի Վենետիկի յանձնաժողովի մի շարք նախորդ առաջարկութիւններ ընդունուել են: Ափսոսում է սակայն, որ բազմաթիւ հարցեր, որոնք յայտնաբերուել են վերջիններիս կողմից, դեռեւս սպասում են լուծման: Կոչ է անում Հայաստանի իշխանութիւններին` ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ քայլերը, օրէնսդրական եւ այլ, հարցերին լուծում տալու համար, անհրաժեշտութեան դէպքում ակնկալել միջազգային հանրութեան թեքնիք աջակցութիւնը, օրինակ` Եւրոպական միութեան եւ, մասնաւորապէս, Եւրոպական խորհրդարանի կողմից:
21.- Դրականօրէն է անդրադառնում 2017թ. ապրիլին տեղի ունեցած ընտրութիւններին` նշելով, որ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի գլխաւորած դիտորդական առաքելութիւնը, որի մաս է կազմում Եւրոպական խորհրդարանը, պարզել է, որ հանրային լրատուաալիքը քարոզարշաւի ընթացքում իւրաքանչիւր մասնակիցի համար ապահովել է արդարացի լուսաբանում, որ` ընտրութիւններն ընդհանուր առմամբ լաւ են կազմակերպուել, եւ հիմնարար ազատութիւնները հիմնականում յարգուել են: Այնուամենայնիւ, ընդգծում է, որ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի ղեկավարած առաքելութեան կողմից յայտնաբերուել են նաեւ թերութիւններ, ինչպէս, օրինակ, շարունակական ճնշումները, քուէների գնման գործընթացը եւ ընտրատեղամասերում կուսակցութիւնների ներկայացուցիչների կամ ոստիկանների անօրինական միջամտութիւնը:
22.- Վկայակոչում է ԵՄ-Հայաստան յարաբերութիւններում եւ Արեւելեան գործընկերութեան շրջանակում սեռային (գենդերային) բաղադրիչի կարեւորութիւնը: Նշում է, որ սեռային հաւասարութիւնը, խտրականութեան բացառումը եւ կանանց հնարաւորութիւնների մեծացումը 2020 թ.-ին ակնկալուող արդիւնքների ցանկում են, ինչպէս նշուել է 2017 թ. նոյեմբերի 24-ին կայացած Արեւելեան գործընկերութեան գագաթաժողովում: Կոչ է անում Հայաստանի իշխանութիւններին` շարունակել ուշադրութեան կեդրոնում պահել այս հարցը, այդ թւում` սեռային բացասական կարծրատիպերի դէմ պայքարի միջոցով, կանանց եւ տղամարդկանց միջեւ վարձատրութեան բացը լրացնելու եւ գենդերային հիմքով ոտնձգութիւնների, ահաբեկման կամ բռնութեան ցանկացած ձեւի հանդէպ զրոյական հանդուրժողականութիւն յայտարարելու միջոցով:
23.- Վկայակոչում է, որ միջազգային իրաւապաշտպան մարմինները, ինչպիսիք են` ՄԱԿ-ի CEDAW կոմիտէն, բազմաթիւ անգամ ընդգծել են սեռային վնասակար նորմերը եւ փորձը արմատախիլ անելու անհրաժեշտութիւնը եւ կոչ են արել Հայաստանի իշխանութիւններին` ապահովել, որ աւանդոյթները չխանգարեն կանանց իրաւունքների եւ ներուժի իրացմանը:
24.- Ողջունում է Հայաստանի իշխանութիւնների յանձնառութիւնն` ստորագրել, վաւերացնել եւ հիմնաւորապէս իրականացնել Կանանց նկատմամբ բռնութեան եւ ընտանեկան բռնութեան կանխարգելման եւ դրա դէմ պայքարի մասին Եւրոպայի խորհրդի հռչակագիրը (Պոլսի հռչակագիր), խրախուսում է վերջիններիս այն անել առանց անհարկի ուշացման:
25.- Ողջունում է ընտանիքում բռնութեան կանխարգելման, բռնութեան զոհերի պաշտպանութեան եւ ընտանեկան ներդաշնակութեան վերականգնմանն ուղղուած օրէնքի ընդունումը, որն առաջին անգամ հրապարակային քննարկման է ներկայացուել 2017թ. հոկտեմբերին, եւ առաջընթացի մեծ դրական քայլ է: Ընդգծում է, որ ԵՄ-ն պատրաստ է տրամադրել հնարաւոր աջակցութիւն ու փորձ, որպէսզի օգնի իշխանութիւններին լաւագոյնս լուծել ընտանեկան բռնութեան հետ կապուած բոլոր հարցերը: Ընդգծում է, որ պէտք է հետեւողական լինել արդիւնաւէտ իրականացման համար, եւ զոհերի կարիքները միշտ պէտք է առաջնահերթ լինեն:
26.- Ընդգծում է ՄԱԿ-ի հռչակագիրի եւ բանաձեւերի սահմանած խտրականութեան բոլոր ձեւերը յաղթահարելու եւ դրանք հասցէագրելու համար համապատասխան մեքանիզմներ ստեղծելու անհրաժեշտութիւնը:
27.- Իր գոհունակութիւնն է յայտնում Հայաստանի իշխանութիւններին` հայկական ծագմամբ սիրիացի փախստականներին ընդունելու եւ համարկելու ուղղութեամբ գործադրած ջանքերի համար: Կոչ է անում Եւրոպական յանձնաժողովին եւ ԵՄ անդամ պետութիւններին` դրականօրէն արձագանգել համարկման դիւրացմանն ուղղուած Հայաստանի իշխանութիւնների կողմից աջակցութեան ցանկացած խնդրանքի:
28.- Ափսոսում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան պատճառով շարունակուող մարդկային կորուստների համար: Խորապէս մտահոգուած է հրադադարի մասին ձեռք բերուած համաձայնութեան պարբերական խախտումների կապակցութեամբ, որոնք շարունակաբար խլում են ինչպէս զինծառայողների, այնպէս էլ քաղաքացիական անձանց կեանքեր` խոչընդոտելով ողջ տարածաշրջանի ընկերային-տնտեսական զարգացմանը: Ընդունում է, որ ներկայիս սթաթուս քուոն ո՛չ ընդունելի է եւ ո՛չ էլ կայուն, եւ հակամարտութիւնը չի կարող ունենալ ռազմական լուծում:
29.- Վերահաստատում է իր անվերապահ աջակցութիւնը` ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահների ջանքերին եւ 2009 թ. հիմնարար սկզբունքներին, ինչպէս նշուած է Համապարփակ եւ ընդլայնուած գործընկերութեան համաձայնագրի նախաբանում. այն է` ուժի կամ ուժի սպառնալիքի չկիրառումը, պետութիւնների տարածքային ամբողջականութիւնը եւ ժողովուրդների հաւասար իրաւունքներն եւ ինքնորոշման իրաւունքը, եւ իր գոհունակութիւնն է յայտնում հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորմանն ուղղութեամբ գործադրած ջանքերի համար: Ընդգծում է, որ այդ ջանքերը պէտք է համահունչ լինեն միջազգային խաղաղութեան եւ անվտանգութեան պահպանման ընդհանուր սկզբունքներին, ինչպէս ամրագրուած է ՄԱԿ-ի կանոնադրութեան մէջ, ԵԱՀԿ Հելսինքեան եզրափակիչ աքթում եւ համապատասխան այլ բազմակողմ փաստաթղթերում, որոնք ընդգծում են հակամարտութիւնների խաղաղ կարգաւորման համար գոյութիւն ունեցող համաձայնեցուած ձեւաչափերի կարեւորութիւնը: Ընդգծում է, որ սպառազինութիւնների վերահսկման, վստահութեան եւ անվտանգութեան ամրապնդման միջոցառումները մեծ նշանակութիւն ունեն անվտանգութեան, կանխատեսելիութեան եւ կայունութեան համար:
30.- Ողջունում է Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի նախագահների կողմից համատեղ յայտարարութիւնը 2017 թուականի հոկտեմբերի 16-ին Ժընեւի գագաթաժողովի շրջանակում` կազմակերպուած ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահների կողմից: Կոչ է անում երկու երկրների իշխանութիւններին բարեխղճօրէն վարել բարձր մակարդակի բանակցութիւններ եւ յանձնառու լինել վստահութեան ամրապնդման իրական միջոցառումներին եւ վերսկսուած երկխօսութեանը` շփման գծում լարուածութեան նուազեցման, անվտանգութեան իրավիճակը կայունացնելու եւ հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորմանն ուղղուած հետագայ բանակցութիւնների համար առաւել կառուցողական մթնոլորտ ստեղծելու համար: Վերահաստատում է իր լիակատար հաւատարմութիւնը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան` բացառապէս խաղաղ կարգաւորմանը, ինչպէս առաջարկուել է ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահների կողմից, եւ որին աջակցում են Եւրոպական միութիւնը եւ Եւրոպական խորհրդարանը:
31.- Ողջունում է ԵՄ-ի ջանքերն ու ուժեղացուած դերը հակամարտութեան կարգաւորման եւ վստահութեան ամրապնդման գործում առկայ համաձայնեցուած բանակցային ձեւաչափերի եւ գործընթացների շրջանակներում: Այս կապակցութեամբ ողջունում է իր նոր նախաձեռնութիւնները, որոնք նպատակ ունեն աջակցել ԵԱՀԿ Մինսքի խմբի համանախագահների վերոյիշեալ ջանքերին` հակամարտութեան գօտում վստահութեան մթնոլորտի եւ խաղաղութեան ամրապնդման գործունէութեանը նպաստելու եւ բոլոր կողմերի քաղաքացիական հասարակութիւնները միմեանց մերձեցնելու նպատակով:
32.- Խորապէս ափսոսում է, որ միջազգային հանրութեան կողմից լիակատար աջակցութիւն ստացած` Թուրքիայի հետ առանց նախապայմանների յարաբերութիւնների կարգաւորման հայկական կողմի նախաձեռնութիւնը, որն արտացոլուած է 2009 թ. Ցիւրիխեան արձանագրութիւններում, թուրքական կողմը չի վաւերացրել եւ դրա համար նախապայմաններ է ներկայացրել` շարունակելով միակողմանիօրէն փակ պահել Հայաստանի հետ սահմանը: Յիշեցնում է, որ մօտենում է «Ցեղասպանութեան յանցագործութիւնը կանխարգելելու եւ պատժելու մասին» հռչակագրի 70-ամեակը եւ կոչ է անում ԵՄ անդամ բոլոր երկրներին` ճանաչել Հայոց ցեղասպանութիւնը: Նշում է, որ վերջին տարիներին այս հարցը Թուրքիայում դարձել է բաց եւ հանրային քննարկումների առարկայ: